Τα Κοινά στην πλαγιά ενός Βουνού (ένα χειρουργείο στη ζούγκλα Λακαντόνα)

Jun122025

Τα Κοινά στην πλαγιά ενός Βουνού (ένα χειρουργείο στη ζούγκλα Λακαντόνα)

Τα Κοινά στην πλαγιά ενός Βουνού
(ένα χειρουργείο στη ζούγκλα Λακαντόνα)

Στην κατασκευή αυτού που θα αποτελέσει την έδρα ενός από τα χειρουργεία των ΚΟΙΝΩΝ, υπάρχει κάτι που δεν γίνεται σαφές στις εικόνες. Μεταξύ αυτών που εργάζονται στην κατασκευή είναι «κομματικοί» [ιθαγενείς μη ζαπατίστας], σύντροφοι από το Εθνικό Ιθαγενικό Κογκρέσο και σύντροφοι ζαπατίστας· από διάφορες θρησκείες ή χωρίς θρησκεία· από διαφορετικές γενιές, γλώσσες, ρίζες, ιστορίες.

Και όχι μόνο αυτό. Σε αυτό το υπό κατασκευή κτίριο υπάρχει η εργασία, η υποστήριξη και η αλληλεγγύη ανθρώπων, ομάδων, συλλογικοτήτων, οργανώσεων και κινημάτων από διάφορα μέρη του κόσμου, πέρα από το Μεξικό, οι οποίοι, με την προσπάθεια, τη δημιουργικότητα και την επινοητικότητά τους, κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα χρήματα για τα υλικά. Ακόμη και ιθαγενείς μη ζαπατίστας από τη ζούγκλα Λακαντόνα στήριξαν το έργο με χρήματα όταν δεν μπορούσαν να δουλέψουν γι’ αυτό. Και δεν έλειψαν εκείνοι που προσέφεραν αμμοχάλικο, ακόμη και φορτηγά για τη μεταφορά των υλικών.

Στον σχεδιασμό, ας πούμε τον αρχιτεκτονικό, του κτιρίου, συνέβη το εξής: συμβουλευτήκαμε έναν επαγγελματία αρχιτέκτονα ο οποίος προσφέρθηκε να πραγματοποιήσει το έργο… με αντάλλαγμα 500.000 πέσος. Το ζαπατιστικό Διαζωνικό Συντονιστικό σκέφτηκε: «εάν για να φτιάξουμε έναν άλλο κόσμο, νέο και καλύτερο, δεν εξαρτόμαστε από τους μεγάλους θεωρητικούς και στοχαστές, αλλά το κάνουμε με τη δική μας σκέψη και τη δική μας πρακτική, τότε λοιπόν ας φτιάξουμε ένα κτίριο σύμφωνα με αυτό που θέλουμε και με τις δικές μας γνώσεις». Συγκέντρωσαν λοιπόν τις γνώσεις των ιθαγενικών κοινοτήτων, ανεξάρτητα από το αν είναι ζαπατίστας ή όχι, ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους, το πολιτικό τους κόμμα, τη γλώσσα τους, το χρώμα τους, ή τη συναισθηματική, σεξουαλική, ψυχική, κοινωνική τους ταυτότητα, ή το ανάστημά τους, το βάρος τους, το ημερολόγιό τους και τη γεωγραφία τους.

Έχει δρόμο, βέβαια, ακόμα για να ολοκληρωθεί. Αλλά παρόλο που του λείπουν τοίχοι, δωμάτια, μπάνια, οροφές, εξοπλισμός, εκπαιδευτές, εργαστήρια και τα περίφημα χειρουργικά μαχαίρια, όλα τα χρώματα βρίσκονται ήδη στα θεμέλιά του. Δεν είναι έργο μόνο των ζαπατίστας, είναι έργο των ΚΟΙΝΩΝ.

Σε αυτά τα χαντάκια· η μπετονιέρα που χάλασε το ρουλεμάν της (και οι μηχανικοί έχουν ήδη ξεμοντάρει το εξάρτημα και έχει βγει μια επιτροπή για να βρει το ανταλλακτικό)· τα τοιχία· το ποσόλ· οι σιδερόβεργες· ο εργάτης που λιποθύμησε και τον φρόντισε η αυτόνομη υπηρεσία υγείας των ζαπατίστας (τίποτα σοβαρό, απλώς μπόλικα σκουλήκια)· τα παράλληλα μαθήματα Βοτανοθεραπείας, Οστεοπαθητικής, Μαιευτικής και Γενικής Υγείας· τα ηλεκτρικά και μηχανικά ποδήλατα των λειτουργών υγείας που φροντίζουν όσους εργάζονται στις κατασκευές· το εργαστήριο για την επισκευή τους επειδή χαλάνε όταν πέφτουν· οι κουβάδες για να μεταφέρουν άμμο, χαλίκι, τσιμέντο και νερό· το προσωρινό δορυφορικό ίντερνετ που εγκαταστάθηκε για να μπορούν οι εργάτες να είναι σε επαφή με τις οικογένειές τους, τα χωράφια τους, τα ζώα τους· τα αστεία και οι πλάκες σε διάφορες γλώσσες και τρόπους· το πρακτικό εργαστήριο τοιχοποιίας όπου οι πιο έμπειροι μεταδίδουν τις γνώσεις τους στους νεότερους που θέλουν να μάθουν· η ελπίδα που ξαναζωντανεύει με τις πρώτες βροχές που τους μουσκεύουν, ναι, αλλά συγχρόνως ξεδιψάνε τη γη απ’ όπου θα βγουν το καλαμπόκι, τα φασόλια, τα λαχανικά, το χορτάρι για τα ζώα, οι κολοκύθες (μπλιάχ! )· η ζωή που χρειάζονται τα ρέματα και τα ποτάμια· και οι γυναίκες και οι άντρες των terci@s compas [των ζαπατιστικών μέσων ενημέρωσης] που καταγράφουν εικόνες και ήχους.

Σε αυτό το σύνολο, κάθε μέρος έχει το γιατί του, το πότε του, τον τρόπο του, περιέχει τον καθένα και την καθεμιά.

Κάθε κομμάτι του παζλ είναι απαραίτητο για την ολοκλήρωσή του. Κάθε άτομο είναι αυτό που είναι και παραμένει αυτό που είναι, αλλά μετατρέπεται σε κοινό, σε συλλογικό, για να χτίσει κάτι. Ένα σύνολο που ωφελεί τα μέρη χωρίς να τα υποτάσσει, χωρίς να τα αφομοιώνει, να τα στρατολογεί, να τα καθοδηγεί, να τα απορροφά.

-*-

Κάποια μέρα, ίσως κάποιος ή κάποια φτιάξει μια θεωρία για τα Κοινά. Με λέξεις περισσότερο ή λιγότερο σκληρές, περισσότερο ή λιγότερο περίπλοκες, περισσότερο ή λιγότερο συγκεχυμένες. Ίσως γραφτούν ακόμη και σπουδαίες διατριβές, βαθυστόχαστοι στοχασμοί, δημοσιεύσεις σε άρθρα, περιοδικά, βιβλία, εξειδικευμένα έντυπα, στρογγυλά τραπέζια, διαλέξεις, συμπόσια. Με λίγα λόγια, αυτά που γίνονται σε τραπέζια και γραφεία ενώ, έξω, η ζωή και ο θάνατος παλεύουν.

Αλλά, αν ρωτήσετε τα μέρη που συμβάλλουν τώρα στη θεμελίωση ενός χειρουργείου στη ζούγκλα Λακαντόνα· αν τους ρωτήσετε ποιοι ή γιατί το έκαναν αυτό· γιατί συνεισέφεραν την εργασία τους· γιατί ίδρωσαν κάτω από τον ήλιο· γιατί μούσκεψαν στη βροχή· γιατί έδωσαν το χρόνο τους ή ακόμα και χρήματα· γιατί οργάνωσαν δράσεις, καμπάνιες συνεισφοράς, φεστιβάλ, εκθέσεις και δεν ξέρω τι άλλο, για να συγκεντρώσουν οικονομικούς πόρους που διασχίζουν ωκεανούς και σύνορα και που ανεξάρτητα από γλώσσες, γεωγραφίες και ημερολόγια έγιναν κοινοί· γιατί αφιερώθηκαν σε κάτι που έμοιαζε με παραλήρημα, με ανοησία, με όνειρο.

Ίσως απαντήσουν, σε πολλές γλώσσες, με πολλά χρώματα, σε πολλές γεωγραφίες, σε πολλά ημερολόγια, με πολλούς τρόπους: «Για τη ζωή».

Γιατί συμβαίνει μερικές φορές που πράγματα μικρά, φαινομενικά ασήμαντα –όπως μια κατασκευή χωρίς ξεκάθαρα καθορισμένα χαρακτηριστικά, στη μέση αυτού του πουθενά που οι γεωγραφικοί χάρτες σημειώνουν ως «Selva Lacandona»– (μακριά από τα κοινωνικά δίκτυα, την ακαδημία και τη δημοσιογραφία γνώμης, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τον πολιτικό εσμό, τις εκκλησίες των πολιτικών κομμάτων, τις επαναστάσεις και τις αντεπαναστάσεις του καφενείου, τις βίβλους και τις κατηχήσεις του καπιταλισμού και των υποτιθέμενων εναλλακτικών του, τις μεσαίες, μεγάλες ή μικρές νησίδες καθημερινότητας του κάθε ανθρώπου, τις ατομικές λύπες ή χαρές, ένα πολυσύμπαν που επαναλαμβάνει στις παραλλαγές του τον ίδιο εφιάλτη), έχουν μεγάλη ψυχή και μια συλλογική καρδιά.

Και σας τα λέω αυτά επειδή, βλέποντας τα βίντεο της προηγούμενης συνάντησης Εξεγερμένης και Αποκαλυπτικής Τέχνης, είδα μια μικρή μακέτα, ένα μικρό ξύλινο σπιτάκι, που στην πρόσοψή του έγραφε «Quirófano Común» (Χειρουργείο των Κοινών). Αυτό ήταν πριν από ένα μήνα και κάτι. Αυτό που σήμερα ξεπηδάει στη ζούγκλα Λακαντόνα, πριν λίγες εβδομάδες, ήταν ένα μικρό ξύλινο σπιτάκι. Τα Κοινά το έκαναν να μεγαλώσει, να περπατήσει, να ομορφύνει, να προετοιμαστεί και να βρει τον τόπο του σε ένα λιβάδι με αγριόχορτα, στις πλαγιές ενός βουνού που, πριν από χρόνια, έγινε πλοίο για τη ζωή.

-*-

Ποιος κρατάει λογαριασμό για τον ιδρώτα, τα δάκρυα, τις αϋπνίες, τις αρρώστιες, την πείνα, τους υπολογισμούς, για τις αφίσες, την προώθηση που χρειάζεται, την οργάνωση όσων εργάζονται σήμερα, κοντά και μακριά, σε αυτή τη γωνιά;

Λοιπόν, τουλάχιστον εμείς, οι ζαπατιστικοί λαοί.

Γιατί, όπως λέει ο ΣουμπΜόι, «αυτός που τίποτα δεν κάνει, είναι αυτός που ούτε βλέπει ούτε ακούει τίποτα, και κοιτάζει μόνο τον αφαλό του κι εξακολουθεί να λέει ότι γνωρίζει τον κόσμο».

Εντάξει. Υγεία να ’χουμε και ναι, μπορεί να μην ξέρουμε να βάλουμε σε λέξεις αυτό που είναι τα Κοινά, αλλά μαθαίνουμε να το κάνουμε πράξη. Ή μήπως όχι;

Από τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού

Ο Καπετάνιος.
Ιούνιος 2025.

Υ.Γ. Αν ο αγώνας είναι για τη ζωή, τότε η ζωή να βρει επιτέλους μια ανάσα για να ανθίσει σε αυτή τη γεωγραφία που ονομάζεται Παλαιστίνη, τόσο μακριά αλλά και τόσο κοντά στα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού.