enlaceZapatista

Για το θέμα: Η Καταιγίδα και η Επόμενη Μέρα. Επίλογος Μέρος Πρώτο. Η Υπόθεση (ή μήπως ήταν η υποτείνουσα;)

Για το θέμα: Η Καταιγίδα και η Επόμενη Μέρα.

Επίλογος

Μέρος Πρώτο. Η Υπόθεση (ή μήπως ήταν η υποτείνουσα;)

Θα με συγχωρήσετε που δεν απευθύνομαι συγκεκριμένα, παρά γενικά, στα άτομα, τις ομάδες, τις συλλογικότητες, τις οργανώσεις, τα κινήματα και τους αυτόχθονες λαούς της Διακήρυξης για τη Ζωή. Μεγάλο μέρος αυτών των ανθρώπων όχι μόνο ήδη γνωρίζουν και υφίστανται την Καταιγίδα από πρώτο χέρι. Αλλά και, εδώ και πολύ καιρό, αντιστέκονται, εργάζονται και παλεύουν για να δημιουργήσουν τα θεμέλια για άλλους κόσμους. Έχουν τη δική τους ανάλυση για την καταιγίδα και τη δική τους εναλλακτική για την Επόμενη Μέρα. Από αυτούς τους ανθρώπους προσδοκούμε να μοιραστούν τη ματιά τους, τη διάγνωσή τους, και, πάνω από όλα, τη δική τους πρακτική προσέγγιση. Πολλούς από αυτούς τους γνωρίζουμε ήδη. Τους περισσότερους όχι. Και πιστεύουμε ότι η ιστορία τους και οι παρούσες δράσεις τους θα εμπλούτιζαν πολύ άλλες προσπάθειες, οι οποίες αν δεν είναι παρόμοιες ή παρεμφερείς, έχουν σίγουρα τον ίδιο ζήλο: τον αγώνα για τη ζωή. Πράγματι, υπάρχουν ιδιαίτερες ημερομηνίες για αυτό το μοίρασμα. Έχοντας αποσαφηνίσει τα παραπάνω, ας δούμε τις επιστήμες και τις τέχνες.

_*_

Οι τέχνες και οι επιστήμες εξαρτώνται από τις τεχνολογίες της σύγχρονης εποχής; Δηλαδή, αν δεν υπάρχει το διαδίκτυο, οι εφαρμογές, τα κινητά, τα τάμπλετ και οι υπολογιστές, η Τεχνητή Νοημοσύνη, η ενέργεια των ορυκτών καυσίμων και τα λοιπά. Είναι δυνατή η δραματική τέχνη; Η ζωγραφική; Η μουσική; Ο χορός; Η γλυπτική; Η λογοτεχνία; Ο κινηματογράφος; Οι επιστήμες;

Ξέρω, ξέρω. Οι τέχνες δεν γεννήθηκαν μαζί με το σύστημα που τώρα πνίγει ολόκληρη την ανθρωπότητα. Αλλά ίσως πρόκειται ήδη για μια «αλλαγή παραδείγματος» (κατεξοχήν άλλοθι για τα ξεπουλήματα), και το σύστημα να έχει πείσει τις «πλειοψηφίες» ότι χωρίς αυτό, χωρίς τον καπιταλισμό, η ανθρωπότητα είναι ανέφικτη.

Και οι επιστήμες μπορούν χωρίς διαδίκτυο, αεροφωτογραφίες και τα λοιπά να αποδείξουν ότι η γη είναι σφαιρική; Να εξηγήσουν την κίνηση των πλανητών; Τη φυσική και τη χημεία χωρίς εργαστήρια και tutorial βίντεο; Τα Μαθηματικά πέρα από μήλα και αχλάδια; (φυσικά, τόσο ακριβά που είναι όλα σήμερα, ακόμα και χωρίς μήλα και αχλάδια).

Επειδή μπορεί κάλλιστα, υποθετικά μιλώντας, στην περίπτωση μιας καταστροφής να εμφανιστεί κάποιος που να υποστηρίζει ότι η γη είναι επίπεδη και τετράγωνη, ότι η κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια υπερθέρμανση δεν υπάρχουν, κι ότι πρόκειται απλώς για μια επινόηση των διεφθαρμένων και άσχημων περιβαλλοντολόγων (καλά, αυτό το διεφθαρμένοι πάει κι έρχεται, αλλά το «άσχημοι» είναι ασυγχώρητο – πόσο μάλλον με τα άπειρα προϊόντα καλλωπισμού και τις ψηφιακές εφαρμογές που μπορούν να το διορθώσουν), ότι όλα είναι μια χαρά, ότι δεν τρέχει τίποτα, ότι πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις, ότι έτσι ήταν πριν αλλά πλέον όλα έχουν αλλάξει, ότι δεν είμαστε ίσοι, ότι όλοι είναι ευτυχισμένοι, ευτυχισμένοι, ευτυχισμένοι (1). Ουπς! Δεν ήθελα να μιλήσω για πολιτική, θέμα που τείνει να προκαλεί αμηχανία στους επιστήμονες και τους καλλιτέχνες (ή σε ορισμένες περιπτώσεις να τους ωθεί να λένε βλακείες).

Αλλά υποθέστε ότι, σε τέτοιες στιγμές απελπισίας και χάους, όταν οι διάφορες κυβερνήσεις θα συμβουλεύονται δημοσκοπήσεις και δείκτες δημοφιλίας για να αποφασίσουν αν θα εμφανιστούν ή όχι σε έναν τόπο που βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση κι αν θα στείλουν βοήθεια ή όχι, υποθέστε ότι εμφανίζεται κάποιος ως σωτήρας «προφήτης» και «εξηγεί» ότι όλα αυτά είναι θεϊκή τιμωρία, ή ότι φταίνε οι συντηρητικοί, οι φιλελεύθεροι, οι ριζοσπάστες, οι δεξιοί, οι αριστεροί, και τα λοιπά, και τα λοιπά.

Δεν μιλάω για την παρούσα κατάσταση σε οποιαδήποτε από τις πολιτείες του Μεξικού· ούτε για τις νοτιοανατολικές πολιτείες της Αμερικανικής Ένωσης, ή για την καταστροφή –με γεωπολιτικά άλλοθι δεξιών ή προοδευτικών– στην Ανατολική Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή, στην Αϊτή, στο δέκα, εκατό, χίλιες φορές εξεγερμένο Wallmapu (Σύμπαν) των Μαπούτσε. Μιλάω για όλα αυτά, αλλά χοντρικά, σε παγκόσμιο επίπεδο, επιμέρους και εν συνόλω.

Για εσάς, ως καλλιτέχνη ή επιστήμονα (ή και τα δύο), θα ήταν το τέλος του κόσμου; Εννοώ του ΔΙΚΟΥ ΣΑΣ κόσμου. Ναι, ξέρω, οι τέχνες και κάποιες επιστήμες εμφανίζονται από τα πιο αρχαία χρόνια· και οι εφαρμογές του graphic design κάτι χρωστάνε, για παράδειγμα, στις τοιχογραφίες στα σπήλαια της Αλταμίρα· τα μαθηματικά και η αστρονομία στους αρχαίους Μάγια· η δραματική τέχνη στις περιγραφές, με ήχους και χειρονομίες, κάποιου που, πριν χιλιετίες, περιέγραφε πώς κατάφερε να ξεφύγει από μια τίγρη μαχαιρόδοντα· η αρχιτεκτονική στο Στόουνχεντζ της ξανθής Αλβιώνας· η γλυπτική στους Μοαΐ του λαού Ραπανούι.

Αλλά… σε ποιο βαθμό και μέχρι ποιου σημείου οι τεχνολογίες της σύγχρονης εποχής ελέγχουν ήδη, ή και όχι, την καλλιτεχνική δημιουργία και τις επιστημονικές έρευνες;

Όχι, δεν θέλουμε να ανακατευθύνουμε, με την έκρηξη μιας πυρηνικής βόμβας, έναν αστεροειδή ώστε να συγκρουστεί με το Τηλεσκόπιο Hubble και να το καταστρέψει: ούτε να κάψουμε ή να λεηλατήσουμε τα κέντρα επιστημονικών ερευνών (με αυτό ασχολούνται ήδη το οργανωμένο έγκλημα που έγινε κυβέρνηση κι όσοι αρέσκονται να μεταπηδούν από την επιστήμη στην πολιτική). Και, σε κάθε περίπτωση, είμαι σίγουρος ότι ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα θα ενωνόταν αν κάποιος επιχειρούσε να βάλει τέλος στην κουλτούρα της επιστημονικής έρευνας· αν απειλούσε τα μέλη της· αν ξεκινούσε εναντίον τους κάποια ποινική δίωξη· ή αν σύνδεε την επιστημονική έρευνα με ένα συγκεκριμένο κομματικό πρόγραμμα, έτσι δεν είναι; (είδατε τι διακριτικός είναι ο σαρκασμός μου;)

Αντιθέτως, αναφέρομαι σε μια οριακή κατάσταση, στην οποία αυτοί οι πόροι θα ήταν αδύνατο να βρεθούν, ή θα υπήρχαν πολλές δυσκολίες για την πρόσβαση σε αυτούς. Τι θα συνέβαινε τότε με τις επιστήμες και τις τέχνες και όσους αφιερώνονται σε αυτές;

Φυσικά, μπορεί να σκέφτεστε ότι αυτό το σενάριο δεν είναι καν πιθανό, κι ότι δεν είναι τίποτα παραπάνω από το κακό σενάριο μιας κακής ταινίας κακής επιστημονικής φαντασίας – «επιστημονική φαντασία»: οξύμωρο, όπως το «τίμιος πολιτικός». Εντάξει, σύμφωνοι, συνεχίστε με το δικό σας σενάριο, καβαλέτο, οθόνη 8Κ, ψηφιακή πλατφόρμα, εργαστήριο, ακαδημαϊκό χώρο.

Είμαι σίγουρος ότι έχετε χειροπιαστά δεδομένα –επιβεβαιωμένες μελέτες, μοντέλα προσομοίωσης, καταμέτρηση των μη ανανεώσιμων πόρων, τάσεις κατανάλωσης και ανάκαμψης– που υποδεικνύουν ότι αυτό το ενδεχόμενο συγκεντρώνει «πολύ λίγες πιθανότητες» – όπως άλλωστε και η παγκόσμια υπερθέρμανση, η κλιματική αλλαγή, οι πόλεμοι ανακατάκτησης, η περιβαλλοντική ρύπανση, οι γενοκτονίες όπως αυτή που εκτυλίσσεται στην Παλαιστίνη· και ότι έχετε πρόσβαση σε πολύ αξιόπιστες δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι οι άνθρωποι είναι ικανοποιημένοι με το τωρινό βιοτικό τους επίπεδο (και ως εκ τούτου είναι επίσης μακρινό το ενδεχόμενο εμφάνισης εξεγέρσεων, στάσεων, επαναστάσεων, διαμαρτυριών, λεηλασιών, ανταρσιών).

Εντάξει, δεν θα σας φέρω αντίλογο. Εσείς έχετε όνομα περιώνυμο και θέση στις Τέχνες και τις Επιστήμες, κι εγώ δεν είμαι παρά ένας φτωχός λοχαγός πεζικού, αποσπασμένος πλέον στον τομέα «Προσκλήσεις σε Γάμους, Βαπτίσεις, Πρώτη Θεία Κοινωνία, Διαζύγια, Επαναπροσεγγίσεις, Δεκαπενταετείς Επετείους και… Συναντήσεις».

_*_

Αλλά στη συνέχεια, ας υποθέσουμε ότι σας παρουσιάζουν μια πρόκληση: να φανταστείτε ότι θα βρεθείτε σε μια κοινότητα. Πιο συγκεκριμένα: στη συνέλευση αυτής της κοινότητας… και την επόμενη μέρα. Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς προπληρωμένα κινητά τηλέφωνα ή προγράμματα ενοικίασης χρόνου στο διαδίκτυο, χωρίς «διαδίκτυο για όλους», χωρίς τον Έλον Μασκ και τα μικρά τοπικά ισοδύναμά του, χωρίς ιδιωτικά οχήματα σχεδιασμένα να αντέχουν σε ταραχές και εξεγέρσεις των πληβείων (η επιπλέον θωράκιση στο cybertruck χρεώνεται ξεχωριστά), χωρίς ορυκτά καύσιμα για να βάλεις μπροστά το άλλο όχημα και να πας να βρεις σήμα (ενώ καταριέσαι με τη σειρά σου τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες) και χωρίς δυνατότητα να αγοράσεις ένα εισιτήριο σε έναν σύγχρονο διαστρικό πύραυλο για έναν άλλο πλανήτη “all included” (που συμπεριλαμβάνει δηλαδή και την εργατική δύναμη που ζει, αναπαράγεται και πεθαίνει ενώ σας υπηρετεί – προσέξτε πώς απέφυγα κομψά κάθε αναφορά στην «εκμετάλλευση»).

Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι πλέον δυνατό. Φυσικά, πάντα σε αυτό το υποθετικό σενάριο στο οποίο βρίσκεστε σε μια συνέλευση μιας κοινότητας απομονωμένης από όλα, επειδή το όλον δεν υπάρχει πλέον.

Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που είναι μαζί σας και, για να βλαστήσει αυτός ο σπόρος της κοινωνίας σε μια συνέλευση αυτής της κοινότητας, καθένας από αυτούς τους ανθρώπους θα πει τι είναι, τι ξέρει και τι μπορεί να κάνει. Και θα προτείνουν, θα συζητήσουν και θα συμφωνήσουν για το πώς θα οργανωθούν. Λοιπόν, στην πραγματικότητα σας περιγράφω τι συμβαίνει σήμερα σε μια κοινοτική συνέλευση των αυτόχθονων λαών.

Και, όπως ακριβώς σε μια κοινοτική συνέλευση των αυτόχθονων λαών, η συνάντηση θέτει έναν στόχο και προτείνει, συζητά και συμφωνεί για το τι πρέπει να γίνει, πώς, ποιος θα το κάνει, πού, πότε· σε αυτή την υποθετική συνέλευση, στην οποία είστε αναγκασμένοι να βρίσκεστε λόγω των συνθηκών, ο στόχος είναι… η επανεκκίνηση.

Ας συνεχίσουμε λοιπόν με την πρόκληση να φανταστείτε και να βάλετε τον εαυτό σας σε αυτή την κατάσταση και, για οποιουσδήποτε λόγους, ο κόσμος όπως τον ξέρατε έχει καταρρεύσει.

Ας επιστρέψουμε λοιπόν στη συνέλευση:

Υπάρχει κάποιος που λέει ότι ξέρει πώς να δουλεύει τη γη και ότι χρειάζεται μόνο τα χέρια του και μπορεί να φτιάξει κάτι που, λέει αυτό το άτομο, ονομάζεται «coa». Όλοι φαίνεται να ξέρουν τι είναι αυτό, οπότε δεν ρωτάτε από φόβο μήπως γελοιοποιηθείτε. Κάποιοι λένε ότι ξέρουν από φυτά και μπορούν να φτιάξουν φάρμακα. Κάποιοι λένε ότι μπορούν να αναγνωρίσουν φρούτα, μανιτάρια και λαχανικά (μπλιαχ!), να τα καλλιεργήσουν και να τα διατηρήσουν. Κάποιοι λένε ότι ξέρουν κάτι από ξυλουργική και μπορούν να φτιάξουν τραπέζια, καρέκλες και, φυσικά, κρεβάτια. Κάποιοι λένε ότι γνωρίζουν από χτισίματα και μπορούν να βοηθήσουν στην κατασκευή σπιτιών. Υπάρχουν και εκείνοι που λένε ότι γνωρίζουν μηχανική και μπορούν να προσπαθήσουν να βάλουν μπροστά τον παλιό κινητήρα του παλιού εγκαταλελειμμένου οχήματος ή να τον μετατρέψουν σε κινητήρα που τροφοδοτείται από αέρα, νερό, θερμότητα. Και έτσι, ο καθένας παρουσιάζει τις δεξιότητές του, αναδεικνύοντας, σε αυτή την περίπτωση, τις λεγόμενες «χειρωνακτικές δεξιότητες».

Και μετά έρχεται η σειρά σας, τι λέτε;

Λέτε ότι είστε καλλιτέχνης, σαν να εξομολογείστε ένα αμάρτημα της νιότης;

Λέτε ότι γνωρίζετε κάποια επιστήμη σαν να μετανοείτε που ανήκατε σε μια φανατική αίρεση ή –που είναι το ίδιο– σε ένα πολιτικό κόμμα.

Ενώ φτάνει η σειρά σας να μιλήσετε, όντας ένας σχετικά ευφυής άνθρωπος, έχετε συνειδητοποιήσει ότι οι πιο πολύτιμοι για αυτό το σπόρο κοινωνίας είναι εκείνοι που, χάρη στις δεξιότητες και τις γνώσεις τους, μπορούν να καταφέρουν –μέσω της εργασία τους– τροφή, κινητικότητα, υγεία, εκπαίδευση και στέγαση για όσους ζουν σε αυτή την κοινότητα.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, μπορεί να έχετε να αντιμετωπίσετε παραπάνω από ένα διλήμματα.

Συνεχίζεται…

Από τα βουνά του νοτιοανατολικού Μεξικού.

Ο Καπετάνιος.

Οκτώβριος 2024.

(1) Αναφέρεται σε δηλώσεις του πρώην προέδρου του Μεξικού Αντρές Λόπες Ομπραδόρ, τον Αύγουστο του 2019, όπου, στον «πρωινό καφέ με τον πρόεδρο» απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων για την δυσαρέσκεια του λαού από τη ανεξέλεγκτη βία και τη φτώχεια ως εξής: «Σας το λέω εκ των προτέρων: από τις πληροφορίες που έχω εγώ, ο λαός είναι ευτυχισμένος. Ευτυχισμένος, ευτυχισμένος, ευτυχισμένος! Υπάρχει ένα περιβάλλον ευτυχίας. Ο λαός είναι πολύ ευχαριστημένος, πάρα πολύ ευχαριστημένος. Χαρούμενος. Δεν υπάρχει κακή κοινωνική διάθεση».

No hay comentarios »

No hay comentarios todavía.

RSS para comentarios de este artículo.

Deja un comentario