Eskader 421 (De Zapatistische maritieme delegatie)

May072021

Eskader 421 (De Zapatistische maritieme delegatie)

Kalender? Een vroege ochtend in de vierde maand. Geografie? De bergen in het Mexicaanse zuidwesten. De krekels worden plots het zwijgen opgelegd, het verre en verspreide geblaf van honden verstomt net zoals de echo van marimbamuziek. Hier, temidden de bergen, eerder een gemurmel dan een gebrom. Als we ons niet bevonden waar we zijn, zou je denken dat het om het geruis van de zee gaat. Niet om golven die zich op een kust storten, op het strand of op een grillige klif. Neen, het is iets anders. En dan … een lang gejammer en een niet te plaatsen beving, kort.

(zondag 18 april 2021, door SCI Galeano, vertaald uit het Frans door Geert Carpels, spaanse origineel en veel meer op enlace zapatista)

De berg richt zich op. Hij stroopt de broekspijpen op, bescheiden. Niet zonder moeilijkheden heft hij zijn voeten op, zet een eerste pas met een pijnlijke grijns. De voetzolen van deze kleine berg bloeden nu, ver van alle kaarten, van toeristische bestemmingen en van katastrofes. Maar alles hier is medeplichtig en een niet-seizoensgebonden regen wast hem de voeten en verzorgt de wonden met modder.

“Pas goed op jezelf, mijn zoon” zegt moeder Ceiba. “Hou moed” zegt, als tegen zichzelf, de huapác. De tapacamino vogel gidst hem. “Naar het oosten, vriend, naar het oosten” zegt hij heen en weer springend.
Gekleed in bomen, vogels en stenen wandelt de berg. Op zijn weg klampen mannen, vrouwen, personen die noch het een nog het ander zijn, slapende kleine meisjes en kleine jongens zich aan hem vast. Ze hijsen zich op langs zijn hemd, zitten op zijn borst, volgen zijn schouders en, éénmaal boven op zijn haardos, worden ze wakker.
In het oosten houdt de zon, amper boven de horizon, even haar koppige dagelijkse rondgang in. Zag ze daarnet niet een berg op wandel, gekroond met menselijke wezens? Maar afgezien van de zon en de grijze wolken die de nacht achter zich vergat, lijkt niemand hier verwonderd.

“Inderdaad, zo stond het geschreven” zegt de oude Antonio terwijl hij zijn dubbelsnijdende machete scherpt, en Dona Juanita knikt met een zucht.

De haard ruikt naar koffie en gekookte mais. De gemeenschapsradio speelt een cumbia. De woorden vertellen een onmogelijke legende: een berg reist tegen de geschiedenis in.

★

Zeven personen, zeven zapatisten, maken het maritieme deel uit van de delegatie die Europa zal bezoeken. Vier van hen zijn vrouwen, twee zijn mannen en één is @nders. 4,2,1. Eskader 421 is gelegerd in het zogeheten “Zapatistische maritiem-land trainingscentrum” gelegen in de Semillero Comandanta Ramona in de zone Tzotz Choj.

Het was niet eenvoudig. Het was zelfs lastig. Om deze kalender te halen, hebben we heel wat moeten overwinnen, tegenwerpingen, raad, ontmoedigingen, oproepen tot terughoudendheid en voorzichtigheid, klaar en duidelijke sabotage, leugens, kwaadsprekerij, gedetailleerde oplijstingen van moeilijkheden, laster en brutaliteiten, en een tot kotsen toe herhaalde zin: “Wat jullie van plan zijn is heel moeilijk, om niet te zeggen onmogelijk.” Natuurlijk werd ons ook gezegd, bevolen wat we moesten doen en niet doen. Dat allemaal aan deze kant, de overkant van de oceaan.

Dat allemaal zonder te spreken over de obstakels van de opperste regering en haar onwetende, bekrompen en racistische bureaucratie.

Maar over dat alles zal ik het een andere keer hebben. Hier wil ik het hebben over onze gloednieuwe zapatistische maritieme delegatie.

De vier vrouwen, twee mannen en de @ndere zijn menselijke wezens. We hebben de Turingtest afgenomen, met enkele wijzigingen die ik passend oordeelde, om de mogelijkheid uit te sluiten dat één van hen, of zelfs allemaal, een cybernetisch organisme zijn, een robot, die in staat is in contra-ritme de Cumbia del Sapito te dansen. Bijgevolg maken die 7 wezens deel uit van het menselijke ras.

Ze zijn alle 7 geboren op een werelddeel dat men “Amerika” noemt, en het feit dat ze de pijnen en de woede delen van de andere inheemse volkeren aan deze kant van de oceaan, maakt van hen Latijns-Amerikanen. Ze zijn ook Mexicaans van geboorte, afstammelingen van de oorspronkelijke mayavolkeren, zoals bevestigd door hun families, hun buren en hun kennissen. Ze zijn bovendien zapatisten, daarvan getuigen de documenten van de autonome gemeenten en van de raden van goed bestuur. Er worden hen geen misdrijven toegeschreven die niet gepast werden bestraft. Ze leven, ze werken, ze vallen ziek, ze genezen, ze hebben lief, ze hebben niet meer lief, ze lachen, ze wenen, ze herinneren zich, ze vergeten, ze spelen, ze zijn ernstig, ze nemen nota, ze zoeken uitvluchten, kortgezegd, ze leven in de bergen van zuidwest Mexico, in Chiapas, Mexico, Latijns-Amerika, op het Amerikaanse kontinent, planeet Aarde, enz.

Meer nog, die 7 hebben zich vrijwillig gemeld voor de oversteek overzee – hetgeen zelden veel enthousiasme opwekt bij zapatisten van alle leeftijden en van alle soorten. Het is maar de vraag in welke mate de terreurcampagne, ontketend door Esperanza en heel de bende van Defensa Zapatista en samengevat in het befaamde algoritme “we gaan allemaal jammerlijk sterven”, hiertoe heeft bijgedragen. Ik weet het niet. Maar het feit dat de sociale netwerken, whatsapp inbegrepen, werden overwonnen zonder technologisch voordeel (en zelfs zonder signaal van een lokaal gsmnetwerk), heeft me aangezet mijn korreltje zeezout bij te dragen.
Zo kwam ik ertoe, gedreven door mijn sympatie voor de bende van Defensa Zapatista, om toestemming te vragen aan SubMoy om de delegatie toe te spreken, die, onder de kreten, het gehuil en het gelach van de kinderen, met de voorbereiding bezig was van de invasie die er geen is … alhoewel het er een is, maar dat is dan weer iets anders, met wederzijdse toestemming zeg maar. Iets als een sadomasochistisch internationalisme dat natuurlijk slecht wordt bekeken door de avantgardistische orthodoxie, die zoals het hoort, zo ver vooruitloopt op de massa dat we ze niet meer zien.

Ik heb me voorgesteld aan de vergadering en heb die, met mijn meest tragische gezicht, de meest afgrijselijke dingen verteld over de open zee: eindeloos overgeven, monotone eindeloosheid van de horizon, voedsel met weinig of geen mais, geen pop-corn en – nog erger! – geen Valentina saus, de wekenlange bekrompen huizing met andere personen – waarmee tijdens de eerste uurtjes nog glimlachjes en attenties worden uitgewisseld en later alleen nog moordende blikken, ik heb ook in alle details verschrikkelijke stormen en ongekende gevaren beschreven, ik sprak over de kraken en, uit literaire misvorming, ook over een gigantische witte walvis die woedend op zoek gaat naar een been om af te rukken, zodat het slachtoffer nooit meer een ererolletje zou kunnen spelen in de traagste cumbia. Allemaal tevergeefs. En ik moet toegeven, in weerwil van de fierheid van mijn manzijn, dat het vooral de vrouwen waren die zeiden: “inschepen” toen we hen de keuze lieten tussen de reis over zee en die met het vliegtuig.

Zo waren het er geen 7, noch 10, noch 15, maar meer dan 20 personen die zich inschreven. Zelfs kleine Veronica, drie jaar, schreef zich in toen ze het verhaal van de moordende walvis hoorde. Echt ongelooflijk. Maar eens je die zal leren kennen (het meisje, niet de walvis), zal je er medelijden mee hebben. Medelijden met Moby Dick bedoel ik.

En waarom dan slechts 7? Ik zou het natuurlijk kunnen hebben over de 7 richtingen (vooraan, achteraan, zijkant, andere zijkant, centrum, boven en onder), over de 7 eerste goden die de wereld baarden en over nog meer van dat. De waarheid is dat dit getal, ver van symbolen en allegorieën, te wijten is aan het feit dat de meesten geen paspoorten kregen en nog steeds hemel en aarde verzetten om dat in handen te krijgen. Ik vertel er later wel over.
Goed, die problemen vinden jullie zeker niet interessant. Wat jullie interesseert, is wie er met “De Berg” de Atlantische Oceaan zal oversteken en Europa innemen … euh, ik bedoel bezoeken. Ziehier dan hun foto’s met een korte voorstelling.

★

Lupita. Negentien jaar. Mexicaanse van geboorte. Tsotsil uit Hoog Chiapas. Ze spreekt vlot haar moedertaal, Tsotsil en Spaans. Ze kan lezen en schrijven. Ze was een lokale jeugdcoördinator en lokale administrator van de collectieve arbeid. De muziek waar ze van houdt is: pop, romantisch, cumbia, ballades, electronisch, rap, hip-hop, muziek uit de Andes, Chinese muziek, revolutionair, klassiek, rock uit de jaren 80 (zegt men), mariachi, traditionele volksmuziek … en reggaeton (als dat geen wereld is die verschillende werelden in zich draagt, dan weet ik het ook niet meer). Kleurenvoorkeur: zwart, rood, kers en kastanje. Maritieme ervaring: als kind zat ze ooit in een sloep. Ze heeft zich gedurende zes maanden voorbereid om te worden afgevaardigd. Vrijwilligster voor de bootreis naar Europa. Ze is gedurende de oversteek verantwoordelijk voor de taken van de Tercia Comp. (L@s Terci@s Comp@s zijn de Zapatistische groepen van videasten.)

★

Carolina. Zesentwintig jaar. Mexicaanse van geboorte. Oorspronkelijk Tsotsil uit Hoog Chiapas, nu Tseltal uit het Lacandonewoud. Ze spreekt vlot haar moedertaal, Tsotsil evenals Tseltal en Spaans. Ze kan lezen en schrijven. Alleenstaande moeder van een dochtertje van zes. Haar moeder steunt haar door voor het kind te zorgen. Ze was coördinator van “ Como mujeres que somos” (als de vrouwen die we zijn) en ze volgde lessen veeartsenij. Nu is ze commandant bij het zapatistische politiek-organisatorische bestuur. De muziek waar ze van houdt is: pop, romantisch, cumbia, rock uit de jaren 80 (zegt men), revolutionaire en groepsmuziek. Kleurenvoorkeur: crème, zwart en kers. Maritieme ervaring: één reis met een bootje. Ze heeft zich gedurende zes maanden voorbereid om te worden afgevaardigd. Vrijwilligster voor de bootreis naar Europa.

★

Ximena. Vijfentwintig jaar. Mexicaanse van geboorte. Cho’ol uit het noorden van Chiapas. Ze spreekt vlot haar moedertaal, Cho’ol en Spaans. Ze kan lezen en schrijven. Ongehuwde moeder van een dochtertje van zes. Haar moeder steunt haar door voor het kind te zorgen. Ze was jeugdcoördinator en nu commandant van het zapatistische politiek-organisatorische bestuur. De muziek waar ze van houdt is: cumbia, tropisch, romantisch, revolutionair, rock uit de jaren 80 (zegt men), electronisch en ranchera. Kleurenvoorkeur: violet, zwart en rood. Maritieme ervaring: één enkele maal in een bootje. Ze heeft zich gedurende zes maanden voorbereid om te worden afgevaardigd. Vrijwilligster voor de bootreis naar Europa. Tweede in bevel van de maritieme delegatie, na Darío.

★

Yuli. Zevenendertig jaar. Ze wordt achtendertig in mei, op zee. Oorspronkelijk Tojolabal uit het woud van het grensgebied, nu Tseltal uit het Lacandonewoud. Ze spreekt vlot Spaans. Ze kan lezen en schrijven. Moeder van twee kinderen: een dochter van 12 en een zoon van 6. Haar vriend steunt haar door voor de kinderen te zorgen. Haar vriend is Tseltal, ze hebben elkaar lief, ze maken ruzie en ze hebben elkaar weer lief in het Spaans. Ze was onderwijspromotor, vormingswerker in het onderwijs (ze gaf opleiding aan onderwijspromotoren) en coördinator van een lokaal collectief. De muziek waar ze van houdt is: romantisch, groepsmuziek, cumbia, vallenato, revolutionair, tropisch, pop, marimba, ranchera en rock uit de jaren 80 (zegt men). Kleurenvoorkeur: zwart, kastanje en rood. Maritieme ervaring ontbreekt. Ze heeft zich gedurende zes maanden voorbereid om te worden afgevaardigd. Vrijwilligster voor de bootreis naar Europa.

★

Bernal. Zevenenvijftig jaar. Tojolabal uit het woud van het grensgebied. Hij spreekt vlot zijn moedertaal, Tojolabal en Spaans. Hij kan lezen en schrijven. Vader van elf kinderen, de oudste is dertig, de jongste zes. Zijn familie steunt hem door voor de kinderen te zorgen. Hij was bij de burgerwacht, hij was ook lokaal verantwoordelijke, leerkracht op la Escuelita zapatista (het schooltje waar tussen augustus 2013 en januari 2014 iedereen was uitgenodigd om kennis te maken met de zapatistische levenswijze) en nu lid van de raad van goed bestuur. De muziek waar hij van houdt is: ranchera, cumbia, huicholmuziek, marimba en revolutionair. Kleurenvoorkeur: blauw, zwart, grijs en kastanje. Maritieme ervaring: kano en sloep. Hij heeft zich gedurende zes maanden voorbereid om te worden afgevaardigd. Vrijwilliger voor de bootreis naar Europa.

★

Darío. Zevenenveertig jaar. Cho’ol uit het noorden van Chiapas. Hij spreekt vlot zijn moedertaal, het Cho’ol en Spaans. Hij kan lezen en schrijven. Vader van drie kinderen, een zoon van 22, en dochters van 9 en van 3. De zoon en een dochter komen in juli samen met hun moeder naar Europa met het vliegtuig. Hij was bij de burgerwacht, hij was ook lokaal verantwoordelijke, regionaal verantwoordelijke en is nu commandant van het zapatistische politiek-organisatorische bestuur. De muziek waar hij van houdt is: ranchera van Bertín en Lalo, tropisch, marimba, regionaal en revolutionair. Kleurenvoorkeur: zwart en grijs. Maritieme ervaring: kano. Hij heeft zich gedurende zes maanden voorbereid om te worden afgevaardigd. Vrijwilliger voor de bootreis naar Europa. Hij is de coördinator van deze Zapatistische maritieme delegatie.

★

Marijose. Negenendertig jaar. Tojolabal uit het woud van het grensgebied. Ze spreekt vlot Spaans. Ze kan lezen en schrijven. Ze was bij de burgerwacht, ze was ook gezondheidspromotor, onderwijspromotor en deed vormingswerk in het onderwijs. De muziek waar ze van houdt is: cumbia, romantisch, ranchera, pop, electronisch, rock uit de jaren 80 (zegt men), marimba en revolutionair. Keurenvoorkeur: zwart, blauw en rood. Maritieme ervaring: kano en sloep. Ze heeft zich gedurende zes maanden voorbereid om te worden afgevaardigd. Vrijwilligster voor de bootreis naar Europa. Ze werd aangeduid om als eerste zapatiste voet te zetten op Europese grond en de invasie … wel, het bezoek, zal met haar beginnen.

★

Zo zal de eerste voet op Europese bodem (ervan uitgaand dat men ons het ontschepen toelaat) noch van een man, noch van een vrouw zijn. Het zal die van een @ndere zijn.

In wat wijlen SupMarcos zou beschrijven als “een kaakslag met een zwarte kous voor het hele heteropatriarchale links”, werd besloten dat de eerste persoon om te ontschepen, Marijose zou zijn.

Zodra ze beide voeten aan wal heeft en is bekomen van de zeeziekte, zal Marijose uitroepen:
“Geef jullie over, heteropatriarchale bleekgezichten die al verdrukken wat anders is!”
Nee hoor, grapje. Maar het zou mooi zijn moest ze het zeggen, vind je niet?

Neen, wanneer ze voet aan wel zet, zal comp@ zapatist@ Marijose met plechtige stem hetvolgende zeggen:
“In naam van de vrouwen, de kinderen, de mannen, de oudsten en, natuurlijk, de @ndere zapatisten, verklaar ik dat de naam van dit land, dat door zijn inwoners Europa wordt geheten, voortaan de naam zal dragen SLUMIL K’AJXEMK’OP, hetgeen betekent “Opstandig Land”, of “Land dat zich er niet bij neerlegt, dat standhoudt”. En zo zal dit land worden gekend door inwoners en vreemdelingen zolang hier iemand is die niet opgeeft, die zich niet verkoopt en die zich er niet bij neerlegt.”

★

Waarvan akte.
SupGaleano.
April 2021.
(wordt vervolgd …)